Σχέδιο ενεργειών οργανωμένης απομάκρυνσης πολιτών

Δείτε ολόκληρο το έγγραφο


Περιεχόμενα

I. ΣΚΟΠΟΣ

Σκοπός αυτού του σχεδίου ενεργειών είναι η αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης από επικείμενη καταστροφή λόγω δασικής πυρκαγιάς στις περιοχές του Δήμου Ελληνικού Αργυρούπολης που γειτνιάζουν με το περιαστικό δάσος και ορίζονται από τους παρακάτω δρόμους.

Ξεκινώντας από τα όρια με την Ηλιούπολη, Βόρεια: Γοργοποτάμου, Μιχαλακοπούλου, Διγενή Ακρίτα, Κιάφας, Επτανήσου, Αριστάρχου, Μιλήτου, Αθανασίου Διάκου και τελειώνει στην Παλαιολόγου στα Ανατολικά όρια με τη Γλυφάδα. (Χάρτης 1)

Οι ενέργειες που θα γίνουν στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του Δήμου Ελληνικού Αργυρούπολης αποβλέπουν:

α)  Στην έγκαιρη ενημέρωση των πολιτών και από την εξ αυτού πρόληψη.

β) Στην προστασία της ζωής και της περιουσίας των πολιτών, καθώς και στην παροχήυπηρεσιών και μέσων για την οργανωμένη απομάκρυνση των ατόμων που θα χρειαστεί να εκκενώσουν τις περιοχές διαμονής τους.

γ) Στη λήψη των απαραίτητων μέτρων προκειμένου να διατηρηθεί η ψυχραιμία τωνπολιτών και να περιορισθούν κατά το δυνατόν οι επιπτώσεις στον κανονικό ρυθμό των λειτουργιών της πόλης.

II. ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ

Έργο της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Πολικής Προστασίας είναι η οργάνωση, ο σχεδιασμός και ο συντονισμός όλων των Διευθύνσεων του Δήμου Ελληνικού Αργυρούπολης για την αντιμετώπιση των εκτάκτων αναγκών που ενδεχομένως προκύψουν στην πόλη μας  με έμφαση στις ακόλουθες.

ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΜΗΜΑΤΑ

  1. Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Πολιτικής Προστασίας (τηλ. 2132026000)
  2. Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών και Πολεοδομίας (τηλ. 2132026005)
  3. Διεύθυνση Διοικητικών και Οικονομικών Υπηρεσιών (τηλ. 2132018721)
  4. Τμήμα Συντήρησης Υποδομών και Δικτύων (τηλ. 2109600919)
  5. Διεύθυνση Υγείας και Κοινωνικών Υπηρεσιών (τηλ. 2109961973)
  6. Δημοτική Αστυνομία (τηλ. 2132018772-73)

Οι υπηρεσίες τις Διεύθυνσης Περιβάλλοντος, οι υπηρεσίες Διοικητικής Μέριμνας, η Τεχνική Υπηρεσία, τα Τεχνικά Συνεργεία, οι Κοινωνικές Υπηρεσίες του Δήμου και η Δημοτική Αστυνομία, προκαθορίζουν το προσωπικό με το οποίο θα συνδράμουν στις επιμέρους δράσεις που θα υλοποιηθούν και προκύπτουν από τις αρμοδιότητές τους, βάσει των δυνατοτήτων τους σε έμψυχο δυναμικό και μέσα που διαθέτουν, για την υλοποίηση των πιο πάνω περιγραφόμενων ενεργειών.

Η Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Πολιτικής Προστασίας ενημερώνεται καθημερινά από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, την Ελληνική Μετεωρολογική Υπηρεσία και αποστέλλει στους εμπλεκόμενους υλοποίησης του σχεδίου το δελτίο πρόγνωσης καιρού, τον χάρτη πρόβλεψης κινδύνου πυρκαγιάς και τον βαθμό επικινδυνότητας κατά την αντιπυρική περίοδο και μεριμνά για τη συγκρότηση του Συντονιστικού Τοπικού Οργάνου (Σ.Τ.Ο.) σύμφωνα με το άρθρο 13 παρ. 3 του Ν.3013/2002.

III. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΗ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ

Οι δράσεις που προοδευτικά υλοποιούνται σε μια οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών περιγράφονται ως εξής:

  1. Εκτίμηση της κατάστασης και σχετική εισήγηση προς τον Δήμαρχο, από τον εκάστοτε Επικεφαλής Αξιωματικό του Πυροσβεστικού Σώματος , ο οποίος ενεργεί σε τοπικό επίπεδο ως συντονιστής.
  2. Άμεσος καθορισμός σημείου συγκέντρωσης φορέων που κύρια εμπλέκονται (ΠΥ, ΕΛΑΣ, ΕΚΑΒ, ΟΑΣΑ, κ.τ.λ.) από το αρμόδιο όργανο (Σ.Τ.Ο.)  που έχει την ευθύνη για τη λήψη της απόφασης (Πίνακας 2). Επισημαίνεται ότι η ενέργεια αυτή δεν αποκλείει την επιτόπου σύγκληση του Συντονιστικού Τοπικού Οργάνου (Σ.Τ.Ο.), εφόσον η εξέλιξη του φαινόμενου το επιτρέπει.
  3. Λήψη απόφασης για την απομάκρυνση ή μη από τον Δήμαρχο. Η απόφαση αυτή λαμβάνεται όταν ο κίνδυνος παραμονής των πολιτών σε οικισμούς ή τμήματα πολεοδομικών συγκροτημάτων κ.λπ. είναι μεγαλύτερος σε σχέση με τον κίνδυνο μετακίνησης στον οποίο δύναται να εκτεθούν κατευθυνόμενοι προς ασφαλή χώρο.
  4. Ενημέρωση κοινού, όταν έχει ληφθεί απόφαση για την απομάκρυνσή του, με τους παρακάτω τρόπους.

Η ενημέρωση – ανακοίνωση πρέπει να περιέχει τις εξής βασικές πληροφορίες:

  • Ποιος έλαβε την απόφαση και ποιος έχει την ευθύνη εκτέλεσής της.
  • Να προσδιορίζει με σαφή τρόπο τα όρια της περιοχής εκκένωσης (μερικής ή ολικής), καθώς και τον κίνδυνο που διατρέχουν οι πολίτες εάν παραμείνουν σε αυτήν.
  • Να προσδιορίζει με σαφή τρόπο εάν συντρέχει λόγος γενικής απομάκρυνσης όλων των πολιτών ή συγκεκριμένων ομάδων, τις οποίες θα προσδιορίζει κατά προτεραιότητα (άτομα με αναπνευστικά προβλήματα, παιδιά, ηλικιωμένοι κ.τ.λ.).
  • Να προσδιορίζει πού και πότε θα συγκεντρωθούν (σημεία συγκέντρωσης) οι πολίτες, εφόσον χρειάζονται μεταφορά, καθώς και τα προσωπικά αντικείμενα που μπορούν να έχουν μαζί τους.
  • Να προσδιορίζει την προβλεπόμενη διάρκεια της απομάκρυνσης, καθώς και τον τόπο προορισμού.
  • Να κατονομάζει τις ασφαλείς οδούς διαφυγής, καθώς και τυχόν μονοδρομήσεις που μπορεί να επακολουθήσουν, σε περίπτωση απομάκρυνσης με δικά τους μέσα.
  • Να αναφέρει τη διαθέσιμη προνοιακή υποστήριξη στον τόπο προορισμού.
  • Να αναφέρει οδηγίες για προστασία της περιουσίας των πολιτών που απομακρύνονται.

Σημειώνεται ότι έχει ιδιαίτερη σημασία το γραφείο τύπου του Δήμου να ενημερώσει τα Μ.Μ.Ε. για να αναμεταδώσουν τη σχετική ανακοίνωση, συμβάλλοντας στη δημιουργία μίας και μοναδικής συνολικής εικόνας αντιμετώπισης της κατάστασης προς το κοινό.

Ωστόσο πέραν των Μ.Μ.Ε., τοπικής ή πανελλαδικής εμβέλειας, που θα αναμεταδώσουν την ανακοίνωση, η κύρια δράση της ενημέρωσης του κοινού σχετικά με τη λήψη απόφασης και έναρξη της διαδικασίας απομάκρυνσής του θα πρέπει να βασίζεται σε μεθόδους και πρακτικές που εξασφαλίζουν περισσότερο τον εντοπισμό και εν συνεχεία την ενημέρωση των πολιτών για τους κινδύνους που διατρέχουν στην περίπτωση που παραμείνουν στην περιοχή.

Οι μέθοδοι αυτές είναι:

  • Ενημέρωση πόρτα – πόρτα
  • Ενημέρωση με διερχόμενο όχημα με μεγαφωνική εγκατάσταση που παρέχει τις απαιτούμενες πληροφορίες
  • Ενημέρωση με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
  • Συνδυασμός όλων των μεθόδων

Στην τελευταία περίπτωση, τον κύριο λόγο για την υλοποίηση της δράσης έχουν οι κατά τόπους Αστυνομικές Αρχές, το έργο των οποίων μπορεί να υποστηριχτεί από τη Δημοτική Αστυνομία.

Ένα άλλο πλεονέκτημα που παρέχει η ενημέρωση με τις μεθόδους αυτές είναι και η δυνατότητα άμεσης καταγραφής των πολιτών που επιθυμούν να απομακρυνθούν αλλά δε διαθέτουν δικά τους μέσα ή χρειάζονται ειδική φροντίδα για την μετακίνησή τους (ασθενείς, άτομα με κινητικά προβλήματα κ.τ.λ.). Οι πληροφορίες αυτές θα οδηγήσουν σε ορθολογικότερη εκτίμηση των μέσων που απαιτούνται για την οργανωμένη απομάκρυνση.

  • Επιμέρους ενέργειες του σχεδίου δράσης που έχει επιλεγεί πρέπει να ακολουθήσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, πριν τη δημοσιοποίηση της απόφασης, υπό τον συντονισμό του εποπτεύοντος οργάνου που αποφάσισε τη δράση.
  • Τερματισμός επιμέρους δράσεων και αποκλιμάκωση εμπλεκόμενων φορέων, μετά από σχετική απόφαση του οργάνου που έχει τον γενικό συντονισμό.
  • Καταγραφή και αποτίμηση έργου από τον υπεύθυνο Πολιτικής Προστασίας.

IV. ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ

Με βάση τις παραπάνω προϋποθέσεις και περιορισμούς και έχοντας υπόψη τη διεθνή εμπειρία και πρακτική στον σχεδιασμό για την εκτέλεση της οργανωμένης απομάκρυνσης πολιτών από μια περιοχή, κρίνεται σκόπιμο να επισημανθούν τα ακόλουθα.

Ο εκάστοτε Επικεφαλής Αξιωματικός του Πυροσβεστικού Σώματος, ο οποίοςενεργεί ως συντονιστής του πυροσβεστικού έργου, έχοντας την ευθύνη περιορισμού των επιπτώσεων από την εξέλιξη της καταστροφής, είναι ο μόνος αρμόδιος να εισηγηθεί την οργανωμένη απομάκρυνση. Στο πλαίσιο αυτό, προτείνει εγκαίρως και επακριβώς τα όρια της περιοχής που θα χρειαστεί να υλοποιηθεί η δράση, με βάση την αναμενόμενησυμπεριφορά της πυρκαγιάς.

Το όργανο που αποφασίζει, έχοντας υπόψη την ανωτέρω σχετική εισήγηση, καθορίζει άμεσα σημείο συγκέντρωσης (σε ασφαλή χώρο), στο οποίο οφείλουν να προσέλθουν οι επικεφαλής των φορέων που κύρια εμπλέκονται (Δήμαρχος, ΕΛ.ΑΣ., Π.Y., Ε.Κ.Α.Β., υπεύθυνος Πολιτικής Προστασίας κ.τ.λ.). Η ενέργεια αυτή κρίνεται απαραίτητη προκειμένου να εξασφαλιστεί η μεταξύ τους επικοινωνία, η συλλογή πληροφοριών σχετικών με την τρέχουσα  κατάσταση, καθώς και ο συντονισμός τους. Επίσης παρέχει τη δυνατότητα για άμεση επιλογή σχεδίου δράσης που θα ακολουθήσουν οι φορείς, στην περίπτωση που ληφθεί θετική απόφαση για απομάκρυνση.

Εν συνεχεία το όργανο που αποφασίζει, πλαισιωμένο από τους επικεφαλής των φορέων που εμπλέκονται, πριν λάβει την απόφαση, πρέπει εγκαίρως να εκτιμήσει και εξασφαλίσει τα εξής:

  • Το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την ειδοποίηση των πολιτών, καθώς και τον τρόπο εντοπισμού και ειδοποίησής τους.
  • Τον αριθμό των ατόμων που πρέπει να απομακρυνθούν.
  • Τον προσδιορισμό των μέσων μεταφοράς.
  • Τον αρχικό χώρο συγκέντρωσης των πολιτών.
  • Τη δυνατότητα ελέγχου και διαχείρισης της κυκλοφορίας.
  • Τη διασφάλιση επικοινωνιών μεταξύ των αρμόδιων φορέων.
  • Το χρονικό διάστημα που απαιτείται να απομακρυνθούν από την περιοχή.
  • Τη φροντίδα για την επιστροφή των πολιτών που απομακρύνθηκαν.

Με δεδομένη τη δυσκολία λήψης και υλοποίησης τέτοιων αποφάσεων, οι κατά περίπτωση αρμόδιοι Δήμαρχοι, οι περιοχές των οποίων πλήττονται, όταν αυτό είναι εφικτό στα χρονικά περιθώρια που επιτρέπει η εξέλιξη του φαινομένου, μπορούν να συγκαλούν άμεσα το Συντονιστικό Τοπικό Όργανο (Σ.Τ.Ο.) προς υποβοήθηση του έργου τους.

V. ΟΡΓΑΝΩΣΗ – ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΔΡΑΣΗΣ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΗΣ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ

Σε περίπτωση απόφασης της οργανωμένης απομάκρυνσης πληθυσμού η Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Πολιτικής Προστασίας, ακολουθώντας πάντα το σχέδιο δράσης, είναι η καθ’ ύλην αρμόδια για τον συντονισμό των ενεργειών που κρίνονται απαραίτητες για την υλοποίηση της δράσης.

Συγκεκριμένα προτείνεται η επί τόπου μετάβαση των αιρετών Δημοτικών συμβούλων (που έχουν εκ των προτέρων ορισθεί) και των υπαλλήλων που έχουν επιφορτισθεί την Πολιτική Προστασία για να συντονίζουν τις επί μέρους δράσεις, βοηθώντας ταυτόχρονα τους λοιπούς υπαλλήλους του Δήμου στην απομάκρυνση του πληθυσμού.

Όλες οι Υπηρεσίες του Δήμου θα συμμετέχουν στη διαδικασία της οργανωμένης απομάκρυνσης πληθυσμού, με έμφαση στις πιο άμεσα εμπλεκόμενες που είναι:

  1. Η Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Πολιτικής Προστασίας
  2. Η Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών και Πολεοδομίας
  3. Η Διεύθυνση Διοικητικών και Οικονομικών Υπηρεσιών
  4. Το Τμήμα Συντήρησης Υποδομών και δικτύων
  5. Η Διεύθυνση Υγείας και Κοινωνικής Πολιτικής
  6. Η Δημοτική Αστυνομία και
  7. Η αντίστοιχη Δημοτική Κοινότητα Ελληνικού ή Αργυρούπολης.

Επιπλέον στη διαδικασία της οργανωμένης απομάκρυνσης πολιτών θα συμμετέχει το Γραφείο Εθελοντών και η Ομάδα Δασοπροστασίας Πυρόσβεσης Δήμου Ελληνικού Αργυρούπολης, όπως προβλέπεται και με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για τησυμμετοχή τους στο Σχέδιο Πολιτικής Προστασίας.

Με μέριμνα της Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Ελληνικού Αργυρούπολης θεωρείται σκόπιμο να δημιουργηθούν στον χώρο στον οποίο θα λάβει χώρα η οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών:

  1. Ένα επιχειρησιακό συντονιστικό κέντρο.
  2. Ένας ή περισσότεροι σταθμοί παροχής Α’ Βοηθειών για τους πολίτες που απομακρύνονται.
  3. Σταθμοί πληροφόρησης των πολιτών κατά μήκος της ή των διαδρομών που θα χρησιμοποιηθούν για την απομάκρυνσή τους, σε κομβικά σημεία, για να κατευθύνουν τα οχήματα και τους πολίτες προς τους προεπιλεγμένους χώρους συγκέντρωσης.
  4. Δίκτυο τηλεπικοινωνιών για την άμεση και απρόσκοπτη επικοινωνία όλων των εμπλεκόμενων στην υλοποίηση της απομάκρυνσης του πληθυσμού.

Έχει υπολογισθεί ότι στο περιαστικό μέτωπο του Δήμου Ελληνικού Αργυρούπολης στους δρόμους που έχει αναφερθεί παραπάνω κατοικούν 1300 πολίτες. Βρίσκεται σε εξέλιξη διαδικασία για την καταγραφή των πολιτών που επιθυμούν να απομακρυνθούν, αλλά δε διαθέτουν δικά τους μέσα ή χρειάζονται ειδική φροντίδα για τη μετακίνησή τους (ασθενείς, άτομα με κινητικά προβλήματα κ.τ.λ.).

Η απομάκρυνση του πληθυσμού θα γίνει και με τη συνδρομή τριών (3) λεωφορείων της Δημοτικής Συγκοινωνίας και τεσσάρων (4) πούλμαν μεταφοράς προσωπικού 50 θέσεων.

Η Ελληνική Αστυνομία με τη συνδρομή και της Δημοτικής Αστυνομίας θα ελέγξουν, εάν υπάρχει ο απαραίτητος χρόνος, για τυχόν εναπομείναντες κατοίκους και θα φροντίσουν για την καταγραφή τους, εφόσον αρνηθούν τη διαδικασία της προληπτικής απομάκρυνσης για λόγους προστασίας τους.

Η τροχαία θα μεριμνήσει ώστε να χρησιμοποιηθούν οι προεπιλεγμένες οδοί για την απομάκρυνση του πληθυσμού.

Θα δίνονται πληροφορίες στους δημότες για την εξέλιξη της πυρκαγιάς, την οργανωμένη απομάκρυνση, την αποφυγή πανικού, την αποσυμφόρηση της κυκλοφορίας, τους χώρους καταφυγής, τους σταθμούς Α´ Βοηθειών κ.τ.λ., από:

  • Το γραφείο εξυπηρέτησης του Δημότη (τηλέφωνο 15415)
  • Το τηλεφωνικό κέντρο του Δήμου (τηλέφωνο 2132026000)
  • Το τηλεφωνικό κέντρο της Πολιτικής Προστασίας (τηλέφωνο 2132026000)
  • Το Πυροφυλάκιο Αργυρούπολης (τηλέφωνο 2109955396)
  • Τη Γραμμή Έκτακτης Ανάγκης των Εθελοντών Δασοπροστασίας ΕΟΔΠΕΑ (τηλέφωνο 6979800633)

Η ενημέρωση των δημοτών θα γίνεται με κάθε δυνατό τρόπο, αναλόγως των συνθηκών που επικρατούν (με δελτία τύπου και ανακοινώσεις που θα αναρτώνται στην ιστοσελίδα του Δήμου http://www.elliniko-argyroupoli.gr ή σε διάφορα σημεία της πόλης, με ανακοινώσεις σε ΜΜΕ, Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, κ.τ.λ.).

VI. ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ

Σύμφωνα με τα ανωτέρω αναφερόμενα, το όργανο που εισηγείται και το όργανο που αποφασίζει κατά περίπτωση για την υλοποίηση της οργανωμένης απομάκρυνσης πολιτών, για λόγους προστασίας από εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή εξαιτίας δασικών πυρκαγιών, θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη του τα εξής:

Η οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών εξετάζεται ως μέτρο προληπτικής προστασίας τους, που πρέπει να δρομολογείται εγκαίρως (ενώ η καταστροφή βρίσκεται σε εξέλιξη) και κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις και περιορισμούς, η εκτίμηση των οποίων μπορεί να γίνει μόνο σε τοπικό επίπεδο.

Η δράση της απομάκρυνσης πραγματοποιείται μόνον όταν εξασφαλίζεται εγκαίρως η καλή οργάνωση για την ασφαλή υλοποίησή της. Σε αντίθετη περίπτωση η δράση αυτή εύκολα μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερες συνέπειες – απώλειες και να μετατραπεί σε επιχείρηση διάσωσης, την ευθύνη της οποίας έχει το Πυροσβεστικό Σώμα (παρ. β, του άρθ. 1 του Ν.3511/2006, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθ. 63 του Ν. 4249/2014 – ΦΕΚ 73/Α/24-3-2014).

Κατά συνέπεια η οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών εξετάζεται ως μέτρο που δρομολογείται για την προστασία τους, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις και περιορισμούς, ενώ η διάσωση είναι δράση υποχρεωτική και κατά κανόνα αφορά μικρές ομάδες πολιτών ή μεμονωμένα άτομα σε συγκεκριμένο και περιορισμένο χώρο, πλησίον ή εντός της φλεγόμενης περιοχής.

Η δράση της οργανωμένης απομάκρυνσης ως μέτρο που δρομολογείται για την προληπτική προστασία των πολιτών έχει χαρακτήρα μη υποχρεωτικό, βασιζόμενη στην ενημέρωσή τους για τον κίνδυνο για τον οποίο έχει ληφθεί η απόφαση της απομάκρυνσης και τις πιθανές συνέπειες που έχει η παραμονή τους στον χώρο.

Η απομάκρυνση πρέπει να πραγματοποιείται κατά προτίμηση εντός των διοικητικών ορίων του οργάνου που έλαβε την απόφαση, δηλαδή εντός του Δήμου που πλήττεται.

Οι χώροι που επιλέγονται για να συγκεντρωθούν οι πολίτες που απομακρύνονται με οργανωμένο τρόπο πρέπει να εξασφαλίζουν εκ των προτέρων όλες τις προϋποθέσεις υγιεινής και ασφάλειας και να αποκλείουν το ενδεχόμενο της ανάγκης για εκ νέου απομάκρυνσή τους από τον χώρο ή τους χώρους αυτούς.

Η καταγραφή και ταυτοποίηση των πολιτών που έχουν μεταφερθεί στους χώρους αυτούς και ο έλεγχος της κατάστασης στην οποία έχουν περιέλθει εξ αιτίας της καταστροφής (απώλεια συγγενικών προσώπων κ.τ.λ.) κρίνονται κατά περίπτωση απαραίτητες.

VII. ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ ΠΟΥ ΓΕΙΤΝΙΑΖΟΥΝ ΜΕ ΤΟ ΠΕΡΙΑΣΤΙΚΟ ΔΑΣΟΣ

Ξεκινώντας από τα όρια με την Ηλιούπολη, Βόρεια: Γοργοποτάμου, Μιχαλακοπούλου, Διγενή Ακρίτα, Κιάφας, Επτανήσου, Αριστάρχου, Μιλήτου, Αθανασίου Διάκου και τελειώνει στην Παλαιολόγου στα Ανατολικά όρια με τη Γλυφάδα.

Προτεινόμενος τόπος προορισμού (σημείο καταυλισμού) είναι το Κλειστό Γυμναστήριο «ΑΠΧ Αργοναύτες», Τριπόλεως και Μ. Ασίας, Αργυρούπολη.

Επισυνάπτεται πληροφοριακός χάρτης με όλα τα απαραίτητα στοιχεία, τουςδρόμους που προβλέπεται να ακολουθηθούν κατά την οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών, τα σημεία συγκέντρωσης P1, P2, P3, o χώρος καταφυγής – καταυλισμού S1 και το γραφείo συντονισμού και διαχείρισης των πολιτών του χώρου καταφυγής S2. (Χάρτης 1).

Χάρτης 1: Σχέδιο καταφυγής

Χάρτης 1: Σχέδιο καταφυγής
  • S1: Κλειστό Γυμναστήριο “ΑΠΧ Αργοναύτες”, Τριπόλεως και Μ. Ασίας, Αργυρούπολη
  • S2: Γραφείο Σώματος Εθελοντών
  • P1: Διγενή Ακρίτα & Αθανασίου Διάκου, Αργυρούπολη
  • P2: Ομήρου & Αθανασίου Διάκου, Αργυρούπολη
  • P3: Αβέρωφ & Αθανασίου Διάκου, Αργυρούπολη

Παρατίθεται πίνακας 1 με όλους τους χώρους καταυλισμού του Δήμου Ελληνικού Αργυρούπολης.

Πίνακας 1: Επιπλέον κλειστοί χώροι καταφυγής – καταυλισμού

Α/Α ΤΟΜΕΑΟΝΟΜΑΣΙΑ ΚΕΝΤΡΟΥ ΚΑΤΑΦΥΓΗΣ ΤΟΜΕΑΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΕΝΤΡΟΥ ΚΑΤΑΦΥΓΗΣ ΤΟΜΕΑΚΑΛΥΨΗ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣΜΕΓΙΣΤΗ ΧΩΡΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΧΩΡΟΥ ΚΑΤΑΦΥΓΗΣ
1Β’ ΚΛΕΙΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΟΟλυμπίας 9-11, ΑργυρούποληΣΕΙΣΜΟΣ4710
2ΚΛΕΙΣΤΟ ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣΑγίας Παρασκευής, ΕλληνικόΣΕΙΣΜΟΣ
3Α’ ΚΛΕΙΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΟ – Α.Π.Χ. ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣΛ. Κύπρου & Τριπόλεως, ΑργυρούποληΣΕΙΣΜΟΣ – ΠΥΡΚΑΓΙΑ7450
4ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗΣΤριπόλεως & Αθανασίου Διάκου, ΑργυρούποληΣΕΙΣΜΟΣ

Παρατίθεται πίνακας 2 με τα σημεία συγκέντρωσης εμπλεκόμενων φορέων.

Πίνακας 2: Σημεία συγκέντρωσης εμπλεκόμενων φορέων.

Α/ΑΟΝΟΜΑΣΙΑ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΗΛΕΦΩΝΟ
1 ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ Ελληνικού-Αργυρούπολης Λ. Κύπρου 58 213 2018700
2 Κ.ΕΠΙΧ. Δήμου Ελληνικού-Αργυρούπολης Λ. Αργυρουπόλεως 94 – 96 210 9934831
3 Πυροφυλάκιο Αργυρούπολης Τέρμα Διγενή Ακρίτα και Κιάφας 210 9955396

Παρατίθεται πίνακας 3 με τους τομείς καταφυγής και την πληθυσμιακή κάλυψη ανά τομέα έκτακτης ανάγκης.

Πίνακας 3

Α/Α ΤΟΜΕΑΟΝΟΜΑΣΙΑ ΚΕΝΤΡΟΥ ΚΑΤΑΦΥΓΗΣ ΤΟΜΕΑΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΕΝΤΡΟΥ ΚΑΤΑΦΥΓΗΣ ΤΟΜΕΑΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΧΩΡΟΥ ΚΑΤΑΦΥΓΗΣΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΧΩΡΟΥ ΚΑΤΑΦΥΓΗΣ (τ.μ.)ΜΕΓΙΣΤΗ ΧΩΡΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΧΩΡΟΥ ΚΑΤΑΦΥΓΗΣ (1άτομο/2 τ.μ.)ΘΕΩΡΗΤΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΑΝΑ ΤΟΜΕΑΠΟΣΟΣΤΟ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗΣ ΚΑΛΥΨΗΣ
1Β’ ΑΘΛΗΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟΟλυμπίας 9-11, ΑργυρούποληΑνοιχτό Πάρκινγκ & Ανοιχτό Γήπεδο Ποδοσφαίρου942047102890100%
2ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ – 208 ΑΝΩΑνεξαρτησίας & Ολυμπίας, ΑργυρούποληΑνοιχτό Πάρκο Αναψυχής40002000547237%
3ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣΑνεξαρτησίας & Ολυμπίας, ΑργυρούποληΑνοιχτό Πάρκο Αναψυχής60003000489761%
4ΠΛΑΤΕΙΑ ΒΑΡΝΑΛΗ28ης Οκτωβρίου & Μαρ. Γερουλάνου, ΑργυρούποληΑνοιχτό Πάρκο Αναψυχής35001750739724%
5ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΠΑΡΚΙΝΓΚΛασκάρεως & Κύπρου, ΑργυρούποληΑνοιχτό Πάρκινγκ49002450248199%
6Α’ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟΛ. Κύπρου & Τριπόλεως, ΑργυρούποληΑνοιχτό Γήπεδο Ποδοσφαίρου με στίβο1490074506674100%
7ΠΛΑΤΕΙΑ ΠΟΝΤΙΩΝ, ΜΕΤΡΟ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣΘουκυδίδου, ΑργυρούποληΠάρκο Αναψυχής80004000430293%
8ΠΛΑΤΕΙΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣΙασωνίδου & Χρυσ. Τραπεζούντος & Αθ. Διάκου, ΕλληνικόΠάρκο Αναψυχής & Πραύλιος Χώρος εκκλησίας46002300531643%
9ΠΛΑΤΕΙΑ ΣΟΥΡΜΕΝΩΝΙασωνίδου & Χρυσ. Τραπεζούντος, ΕλληνικόΑνοιχτή Πλατεία27001350567024%
10ΠΛΑΤΕΙΑ ΜΥΣΤΡΑΕλ. Βενιζέλου & 31η οδός & 29η οδός, ΕλληνικόΑνοιχτή Πλατεία36001800406100%
119ο ΑΘΛΗΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣΠλαστήρα & Μεγ. Αλεξάνδρου, ΑργυρούποληΠάρκο Αναψυχής & Ανοιχτό Γήπεδο Μπάσκετ31001550163695%
12ΠΡΟΤΥΠΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΠΑΡΚΟ “129”Δραγατσανίου & Βοσπόρου, ΕλληνικόΠάρκο Αναψυχής800040003092100%
13ΠΛΑΤΕΙΑ ΣΜΥΡΝΗΣ1η οδός & 3η οδός & Γάμμα οδός, Ελληνικό82004100332100%
ΣΥΝΟΛΟ4046050564
Χάρτης 2: Δορυφορική αποτύπωση του περιαστικού μετώπου (κίτρινη γραμμή)

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΠΕΡΙ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΗΣ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ ΑΠΟ ΔΑΣΙΚΗ ΠΥΡΚΑΓΙΑ

Κατευθυντήριες οδηγίες για την οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών για λόγους προστασίας από εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή εξ αιτίας δασικών πυρκαγιών.

Αριθ. Πρωτ. 2934 – 06/05/2015

ΑΔΑ:6ΛΗ8465ΦΘΕ-ΝΜΙ

Εισαγωγή

Σύμφωνα με το άρθρο 1 του Ν.3013/2002, στον σκοπό της Πολιτικής Προστασίας περιλαμβάνεται και η προστασία της ζωής και της υγείας των πολιτών από φυσικές, τεχνολογικές και λοιπές καταστροφές.

Μεταξύ των δράσεων που απαιτούνται για την προστασία της ζωής και της υγείας των πολιτών είναι και η οργανωμένη απομάκρυνσή τους από την περιοχή που τεκμηριωμένα εκτιμάται ότι απειλείται από εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή.

Στο πλαίσιο αυτό εκδόθηκε το άρθ. 18 του Ν.3613/2007 προκειμένου να υπάρξει θεσμοθετημένη διαδικασία στη λήψη της απόφασης που συνδέεται με την οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών από εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή.

Σε εφαρμογή του άρθ. 18 του Ν.3613/2007 και ειδικότερα για λόγους προστασίας από εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή εξ αιτίας δασικών πυρκαγιών, η Δ/νση Σχεδιασμού και Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας εξέδωσε το 2008 και το 2011 κατευθυντήριες οδηγίες για την οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών. Οι ανωτέρω οδηγίες έχουν ενσωματωθεί στο Παράρτημα ΣΤ΄ (Προσθήκη ΣΤ2΄) του Γενικού Σχεδίου Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών εξαιτίας Δασικών Πυρκαγιών.

Μέρος Πρώτο

1.1. ΝΕΟΤΕΡΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Το 2014, μετά από σειρά ετών εφαρμογής του ανωτέρω θεσμικού πλαισίου, κρίθηκε αναγκαία η αναθεώρηση του άρθ. 18 του Ν.3613/2007 βάσει των κατευθυντήριων οδηγιών που είχε εκδώσει η ΓΓΠΠ το 2011. Οι οδηγίες αυτές ήδη είχαν ενσωματώσει τις αλλαγές που είχαν επέλθει στις νέες διοικητικές δομές της χώρας από την εφαρμογή του Ν.3852/2010 (Πρόγραμμα Καλλικράτης).

Συγκεκριμένα, με το άρθρο 108 του Ν.4249/2014 αναφέρεται πλέον ρητά ότι:

  • Η λήψη της απόφασης για την οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών αποτελεί ευθύνη των κατά τόπους Δημάρχων, οι οποίοι έχουν τον συντονισμό του έργου πολιτικής προστασίας για την αντιμετώπιση της καταστροφής σε τοπικό επίπεδο.
  • Όταν η εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή μπορεί να επηρεάσει πάνω από έναν Δήμο, η απόφαση λαμβάνεται από τον αρμόδιο Περιφερειάρχη, ο οποίος μπορεί να εξουσιοδοτήσει σχετικώς τον οικείο Αντιπεριφερειάρχη.
  • Στις περιπτώσεις του άρθρου 2 παρ. 3 σε συνδυασμό με το άρθρο 8 παρ. 1 περιπτώσεις β’, γ’ και δ’ του Ν. 3013/2002 (Α’ 102), όπως ισχύει, η ανωτέρω απόφαση λαμβάνεται από τον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας ή από τον Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, κατόπιν σχετικής εξουσιοδότησης, και εκτελείται από τους αρμόδιους Περιφερειάρχες και Δημάρχους.
  • Η λήψη της απόφασης βασίζεται στις εισηγήσεις των φορέων που κατά περίπτωση έχουν την ευθύνη περιορισμού των επιπτώσεων από την εξέλιξη της καταστροφής.

1.2. Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ

Ο κίνδυνος που διατρέχουν οι πολίτες εξαιτίας δασικών πυρκαγιών προέρχεται, κατά βάση, από την έκθεση του ανθρωπίνου οργανισμού σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες εξ αιτίας της θερμότητας που παράγεται από την καύση της φυτικής βιομάζας, καθώς και από την έκθεση του ανθρωπίνου οργανισμού σε παράγωγα καύσης (καπνός, αιωρούμενα σωματίδια, καύτρες, κλπ) τα οποία διαχέονται στην ατμόσφαιρα.

Συνεπώς, το σκεπτικό όλων των αποφάσεων για την οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών εξ αιτίας δασικών πυρκαγιών θα πρέπει να συνδέεται κατά βάση με τους ανωτέρω κινδύνους. Στις περιπτώσεις που στην πορεία εξέλιξης μιας πυρκαγιάς υπάρχει εμπλοκή και καύση και άλλων ειδών καύσιμης ύλης, πέραν της φυτικής βιομάζας, όπως οικοδομικών υλικών, απορριμμάτων κ.τ.λ., ο κίνδυνος μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με το είδος της καύσιμης ύλης.

1.3. ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ – ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ

Η δράση της οργανωμένης απομάκρυνσης πολιτών από μια περιοχή που τεκμηριωμένα εκτιμάται ότι απειλείται από εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή εφαρμόζεται για την προστασία της ζωής και της υγείας τους και πρέπει να υλοποιείται έχοντας υπόψη τους κινδύνους που διατρέχουν οι πολίτες σε τοπικό επίπεδο εξαιτίας των δασικών πυρκαγιών, όπως αυτοί αναφέρονται παραπάνω, καθώς και τις προϋποθέσεις και τους περιορισμούς που αναφέρονται αναλυτικά στις παραγράφους 2.1 και 2.2 του παρόντος.

Ειδικότερα στις περιπτώσεις των δασικών πυρκαγιών, για την εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων επισημαίνονται τα ακόλουθα:

  • Η οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών εξετάζεται ως μέτρο προληπτικής προστασίας τους, που πρέπει να δρομολογείται εγκαίρως (ενώ η καταστροφή βρίσκεται σε εξέλιξη) και κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις και περιορισμούς, η εκτίμηση των οποίων μπορεί να γίνει μόνο σε τοπικό επίπεδο. Δηλαδή το μέτρο αυτό εφαρμόζεται σε περιπτώσεις που στις περιοχές που αναμένεται να πληγούν λόγω της εξέλιξης του καταστροφικού φαινομένου, ο κίνδυνος παραμονής των πολιτών σε οικισμούς, τμήματα πολεοδομικών συγκροτημάτων κ.τ.λ. είναι μεγαλύτερος σε σχέση με τον κίνδυνο μετακίνησης στον οποίο δύναται να εκτεθούν κατευθυνόμενοι προς ασφαλή χώρο.
  • Η δράση της οργανωμένης απομάκρυνσης ως μέτρο που δρομολογείται για την προληπτική προστασία των πολιτών έχει χαρακτήρα μη υποχρεωτικό, βασιζόμενη στην ενημέρωσή τους για τον κίνδυνο και τις πιθανές συνέπειες που έχει η παραμονή τους στον χώρο για τον οποίο έχει ληφθεί η απόφαση της απομάκρυνσης.
  • Αρμόδιος για την εισήγηση του μέτρου της οργανωμένης απομάκρυνσης των πολιτών εξαιτίας δασικών πυρκαγιών είναι ο εκάστοτε Επικεφαλής Αξιωματικός του Πυροσβεστικού Σώματος, ο οποίος ενεργεί σε τοπικό επίπεδο ως συντονιστής του πυροσβεστικού έργου. Στο πλαίσιο αυτό και με βάση την αναμενόμενη συμπεριφορά της πυρκαγιάς, προτείνει εγκαίρως και επακριβώς στο αρμόδιο όργανο (Δήμαρχος κ.τ.λ.) τα όρια της περιοχής που θα χρειαστεί να υλοποιηθεί η δράση.
  • Η δράση της απομάκρυνσης πραγματοποιείται μόνον όταν εξασφαλίζεται εγκαίρως η καλή οργάνωση για την ασφαλή υλοποίησή της. Σε αντίθετη περίπτωση η δράση αυτή εύκολα μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερες συνέπειες – απώλειες και να μετατραπεί σε επιχείρηση διάσωσης, την ευθύνη της οποίας στον χερσαίο χώρο έχει το Πυροσβεστικό Σώμα (παρ. β του άρθ. 1 του Ν.3511/2006, όπως έχει τροποποιηθεί βάσει του άρθ. 63 του Ν.4249/2014 και ισχύει).

Η διάταξη του άρθρου 108 του Ν.4249/2014 για την υλοποίηση της δράσης της οργανωμένης απομάκρυνσης πολιτών δεν έχει εφαρμογή όταν η ασφάλεια και η κατάσταση της υγείας των ατόμων που ευρίσκονται εντός υποδομών ή εγκαταστάσεων φορέων τελεί υπό την εποπτεία ή διέπεται από ειδικότερες νομοθεσίες (Νοσηλευτικά Ιδρύματα, Παιδικές Εξοχές – Κατασκηνώσεις, Ιερές Μονές, αρχαιολογικοί χώροι, ξενοδοχειακές μονάδες, εγκαταστάσεις Ενόπλων Δυνάμεων και Σωμάτων Ασφάλειας, κλπ.). Στην περίπτωση αυτή, η λήψη της απόφασης αποτελεί αρμοδιότητα των υπευθύνων λειτουργίας τους και λαμβάνεται μετά από σχετική ενημέρωση των αρμοδίων οργάνων του ΠΣ σε τοπικό επίπεδο για την αναμενόμενη πορεία εξέλιξης του καταστροφικού φαινομένου και σύμφωνα με τα σχέδια πυροπροστασίας και εκκένωσής τους σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.

Νοείται ότι, σε αυτές τις περιπτώσεις, οι αποφάσεις των υπευθύνων λειτουργίας των ανωτέρω υποδομών ή εγκαταστάσεων θα πρέπει να γνωστοποιούνται άμεσα στον οικείο Δήμαρχο, όπως επίσης και στον αρμόδιο Αντιπεριφερειάρχη, για λόγους καλύτερου συντονισμού του έργου της Πολιτικής Προστασίας στη διαχείριση εκτάκτων αναγκών και συνεπειών, καθώς και για την υποστήριξη του έργου τους από πλευράς Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Μέρος Δεύτερο

Στο Μέρος Δεύτερο, λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά κανόνα η λήψη της απόφασης για την οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών, καθώς και η υλοποίησή της πραγματοποιείται με ευθύνη των κατά τόπους Δημάρχων οι οποίοι έχουν τον συντονισμό του έργου πολιτικής προστασίας για την αντιμετώπιση της καταστροφής σε τοπικό επίπεδο, οι ακόλουθες κατευθυντήριες οδηγίες για τη λήψη της απόφασης, καθώς και το σχέδιο δράσης, κρίνεται σκόπιμο να αναφέρονται στις ενέργειες και τις δράσεις που αναλαμβάνουν οι Δήμαρχοι για τη λήψη και υλοποίηση της απόφασης.

Νοείται ότι τα ακόλουθα ισχύουν κατ’ αναλογία, όταν η απόφαση για την οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών λαμβάνεται από τον αρμόδιο Περιφερειάρχη (ή τον εξουσιοδοτημένο προς τούτο αρμόδιο Αντιπεριφερειάρχη) και τον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας (ή τον εξουσιοδοτημένο προς τούτο Γενικό Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης) και εκτελείται από τους αρμόδιους Περιφερειάρχες και Δημάρχους.

2.1. ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ

Ο μόνος αρμόδιος να εισηγηθεί την οργανωμένη απομάκρυνση στις περιπτώσεις των δασικών πυρκαγιών είναι ο εκάστοτε Επικεφαλής Αξιωματικός του Πυροσβεστικού Σώματος, ο οποίος ενεργεί σε τοπικό επίπεδο ως συντονιστής του πυροσβεστικού έργου, έχοντας την ευθύνη περιορισμού των επιπτώσεων από την εξέλιξη της καταστροφής σε τοπικό επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό, προτείνει εγκαίρως και επακριβώς τα όρια της περιοχής που θα χρειαστεί να υλοποιηθεί η δράση, με βάση την αναμενόμενη συμπεριφορά της πυρκαγιάς.

Ο Δήμαρχος, έχοντας υπόψη την ανωτέρω σχετική εισήγηση, καθορίζει άμεσα σημείο συγκέντρωσης (σε ασφαλή χώρο), στο οποίο οφείλουν να προσέλθουν οι επικεφαλής των φορέων που κύρια εμπλέκονται (ΕΛΑΣ, ΠΣ, ΕΚΑΒ, υπεύθυνος Πολιτικής Προστασίας) ή, εάν αυτό δεν είναι άμεσα εφικτό, οι αναπληρωτές τους. Η ενέργεια αυτή κρίνεται απαραίτητη προκειμένου να εξασφαλιστεί η μεταξύ τους επικοινωνία, η συλλογή πληροφοριών σχετικών με την τρέχουσα κατάσταση, καθώς και ο συντονισμός τους. Επίσης παρέχει τη δυνατότητα για την άμεση επιλογή σχεδίου δράσης που θα ακολουθήσουν οι φορείς, στην περίπτωση που ληφθεί θετική απόφαση για απομάκρυνση.

Εν συνεχεία ο Δήμαρχος, πλαισιωμένος από τους επικεφαλής των φορέων που εμπλέκονται, πριν λάβει την απόφαση, πρέπει εγκαίρως να εκτιμήσει ή εξασφαλίσει τα εξής:

  • Τον αριθμό των ατόμων που πρέπει να απομακρυνθούν, με βάση τα δημογραφικά στοιχεία ή άλλες πληροφορίες που σχετίζονται με τον αριθμό των ατόμων που διαβιούν ή βρίσκονται στην περιοχή αυτή για διαφόρους λόγους (παραθεριστές, κλπ). Η απομάκρυνση, με βάση τον κίνδυνο, ενδεχομένως να μην αφορά το σύνολο των πολιτών, αλλά μέρος αυτών (άτομα παιδικής ή τρίτης ηλικίας, άτομα με προβλήματα υγείας, κλπ).
  • Τον προσδιορισμό των μέσων μεταφοράς με βάση τον αριθμό των ατόμων που πρέπει να απομακρυνθούν και τη διαθεσιμότητά τους κατά το χρόνο που θα δοθεί η εντολή υλοποίησης της δράσης, εφόσον χρειάζονται μεταφορά. Η έγκαιρη εξασφάλιση των μέσων απομάκρυνσης αποτελεί κρίσιμη παράμετρο στη λήψη της απόφασης. Επίσης μια άλλη παράμετρος που πρέπει να εξεταστεί είναι και η δυνατότητα απομάκρυνσης των πολιτών με δικά τους μέσα, από καθορισμένα δρομολόγια, στα οποία έχει εξασφαλιστεί ο έλεγχος της κυκλοφορίας.

Επισημαίνεται ότι η εξασφάλιση μέσων για τη μετακίνηση πολιτών μπορεί να γίνει με τα μέσα Δημοτικής συγκοινωνίας που διαθέτει ο Δήμος ή με τη συνδρομή μέσων άλλων φορέων του δημοσίου ή του ιδιωτικού τομέα, τα οποία είναι άμεσα διαθέσιμα σε τοπικό επίπεδο.

Στο πλαίσιο αυτό, το γραφείο Πολιτικής Προστασίας του Δήμου θα πρέπει να γνωρίζει εκ των προτέρων (σε κατάσταση συνήθους ετοιμότητας) τα μέσα που μπορούν να διαθέσουν οι φορείς σε τοπικό επίπεδο, στην περίπτωση έκτακτης ανάγκης κατά την οποία υπάρχει το ενδεχόμενο υλοποίησης μιας τέτοιας δράσης. Επίσης θα πρέπει να γνωρίζει τη διαδικασία διάθεσής τους, όταν πρόκειται για φορείς του δημοσίου, καθώς και τη διαδικασία διάθεσής τους, μέσω ενός μνημονίου συνεργασίας, όταν πρόκειται για φορείς του ιδιωτικού τομέα.

Στις περιπτώσεις που για την απομάκρυνση των πολιτών, κρίνεται αναγκαία η χρήση πλωτών θαλασσίων μέσων, η παρουσία και η συμβολή των κατά τόπους Λιμενικών Αρχών αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση (Ν.4150/2013 ΦΕΚ 102/τευχ.Α και Π.Δ. 242/30-9-1999/ΦΕΚ 201/τευχ.Α). Στο πλαίσιο αυτό, ο Δήμαρχος επικοινωνεί με την οικεία Λιμενική Αρχή για τη δυνατότητα διάθεσης πλωτών μέσων.

  • Τον αρχικό χώρο συγκέντρωσης των πολιτών (σημεία συγκέντρωσης) για την εν συνεχεία οργανωμένη απομάκρυνσή τους, εφόσον χρειάζονται μεταφορά.
  • Το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την ειδοποίηση των πολιτών εντός των ορίων της περιοχής που θα χρειαστεί να υλοποιηθεί η δράση, καθώς και τον τρόπο εντοπισμού και ειδοποίησής τους (πόρτα–πόρτα, ανακοινώσεις σε μέσα μαζικής ενημέρωσης, τοπικούς ραδιοφωνικούς σταθμός, κ.λπ.).
  • Τη δυνατότητα ελέγχου και διαχείρισης της κυκλοφορίας, σε όλα τα εναλλακτικά δρομολόγια που έχουν προσδιοριστεί από την αρμόδια Αστυνομική Αρχή, ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν, λαμβάνοντας υπόψη και την εκτιμώμενη εξέλιξη της πυρκαγιάς από τον εκάστοτε Επικεφαλής Αξιωματικό του Πυροσβεστικού Σώματος, ο οποίος ενεργεί σε τοπικό επίπεδο ως συντονιστής του πυροσβεστικού έργου, ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος κατά την απομάκρυνση των πολιτών.

Η δυνατότητα αυτή αφορά δρομολόγια που θα χρησιμοποιηθούν τόσο από τα μέσα μαζικής μεταφοράς των πολιτών, όσο και από τα ίδια μέσα που ενδέχεται να χρησιμοποιήσουν οι πολίτες που απομακρύνονται μετά τη λήψη και δημοσιοποίηση της σχετικής απόφασης.

Νοείται ότι σε όλες τις περιπτώσεις τα δρομολόγια που έχουν επιλεγεί, σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να παρενοχλούν την κίνηση των πυροσβεστικών οχημάτων, καθώς και οχημάτων άλλων φορέων που σπεύδουν να ενισχύσουν το έργο της καταστολής και αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών (υδροφόρες, ασθενοφόρα ΕΚΑΒ, κ.λπ.).

  • Τη διασφάλιση επικοινωνιών μεταξύ των αρμόδιων φορέων που εμπλέκονται στην υλοποίηση της δράσης, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται ο συντονισμός τους, καθώς και η παροχή πληροφοριών σχετικών με την τρέχουσα εξέλιξη της πυρκαγιάς.
  • Την υποδοχή και φροντίδα των πολιτών που απομακρύνονται σε επιλεγμένους ασφαλείς χώρους, συμπεριλαμβανομένης και της ιατρικής βοήθειας και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης.
  • Το χρονικό διάστημα που απαιτείται να απομακρυνθούν από την περιοχή (π.χ. για 6 ώρες) μέχρι να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος για τον οποίο απομακρύνονται. Η εκτίμηση αυτή αφορά κυρίως τους πολίτες που διαμένουν μόνιμα ή προσωρινά στην περιοχή.
  • Τη φροντίδα για την επιστροφή των πολιτών που απομακρύνθηκαν και διαμένουν μόνιμα ή προσωρινά στην περιοχή.

Με δεδομένη τη δυσκολία λήψης και υλοποίησης τέτοιων αποφάσεων, οι κατά περίπτωση αρμόδιοι Δήμαρχοι, οι περιοχές των οποίων πλήττονται, όταν αυτό είναι εφικτό στα χρονικά περιθώρια που επιτρέπει η εξέλιξη του φαινόμενου, μπορούν να συγκαλούν άμεσα το Συντονιστικό Τοπικό Όργανο (ΣΤΟ) προς υποβοήθηση του έργου τους. Νοείται ότι για τον σκοπό αυτό, στα ΣΤΟ των Δήμων μετέχουν κατά κύριο λόγο εκπρόσωποι των φορέων που συμμετέχουν ενεργά στην υλοποίηση της δράσης για την οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών.

2.2. ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ

Οι δράσεις που προοδευτικά υλοποιούνται σε μια οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών περιγράφονται ως εξής :

  1. Εκτίμηση της κατάστασης και σχετική εισήγηση από τον εκάστοτε Επικεφαλής Αξιωματικό του Πυροσβεστικού Σώματος, ο οποίος ενεργεί σε τοπικό επίπεδο ως συντονιστής του πυροσβεστικού έργου, προς τον αρμόδιο Δήμαρχο.
  2. Άμεσος καθορισμός από τον Δήμαρχο σημείου συγκέντρωσης φορέων που κύρια εμπλέκονται (ΕΛΑΣ, ΠΣ, ΕΚΑΒ, κλπ). Επισημαίνεται ότι η ενέργεια αυτή, δεν αποκλείει την επιτόπου σύγκληση από τον Δήμαρχο, εφόσον η εξέλιξη του φαινόμενου το επιτρέπει, του Συντονιστικού Τοπικού Οργάνου (ΣΤΟ).
  3. Λήψη απόφασης για την απομάκρυνση ή μη απομάκρυνση, από τον αρμόδιο Δήμαρχο, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθ. 6, παρ. 5στ΄ του Ν.3013/2002 (όπως αυτό ισχύει, βάσει της παρ. 2 του άρθ. 18 του Ν.3613/2007 (ΦΕΚ 263/Α΄/2007) και του άρθ. 108 του Ν.4249/2014) και τις κατευθυντήριες οδηγίες που αναφέρονται παραπάνω (Μέρος Δεύτερο, παράγραφος 2.1 του παρόντος).
  4. Ενημέρωση κοινού, όταν έχει ληφθεί απόφαση για την απομάκρυνσή του. Η δημόσια ανακοίνωση της απόφασης προς ενημέρωση του κοινού πρέπει να συντάσσεται με ευθύνη του Δημάρχου που έλαβε την απόφαση. Η ανακοίνωση πρέπει να περιέχει τις εξής βασικές πληροφορίες :
    • Ποιος έλαβε την απόφαση και ποιος έχει την ευθύνη εκτέλεσής της.
    • Να προσδιορίζει με σαφή τρόπο τα όρια της περιοχής μέσα από την οποία θα πρέπει να απομακρυνθούν, καθώς και τον κίνδυνο που διατρέχουν οι πολίτες εάν παραμείνουν σε αυτή.
    • Να προσδιορίζει με σαφή τρόπο εάν συντρέχει λόγος γενικής απομάκρυνσης όλων των πολιτών, ή συγκεκριμένων ομάδων τις οποίες θα προσδιορίζει κατά προτεραιότητα (άτομα με αναπνευστικά προβλήματα, άτομα παιδικής ηλικίας, ηλικιωμένοι, κ.λπ.).
    • Να προσδιορίζει πού και πότε θα συγκεντρωθούν (σημεία συγκέντρωσης) οι πολίτες, εφόσον χρειάζονται μεταφορά, καθώς και τα προσωπικά αντικείμενα που μπορούν να έχουν μαζί τους.
    • Να προσδιορίζει την προβλεπόμενη διάρκεια της απομάκρυνσης, καθώς και τον τόπο προορισμού.
    • Να κατονομάζει τα ασφαλή οδικά δρομολόγια, καθώς και τυχόν μονοδρομήσεις που μπορούν να ακολουθήσουν σε περίπτωση απομάκρυνσης με δικά τους μέσα.
    • Να αναφέρει τη διαθέσιμη προνοιακή υποστήριξη στον τόπο προορισμού.
    • Να αναφέρει οδηγίες για προστασία της περιουσίας των πολιτών που απομακρύνονται.

Σημειώνεται ότι έχει ιδιαίτερη σημασία στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης που θα δεχτούν να αναμεταδώσουν την ανακοίνωση, να επιτευχθεί η δημιουργία μίας και μοναδικής συνολικής εικόνας αντιμετώπισης της κατάστασης προς το κοινό.

Ωστόσο πέραν των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης τοπικής ή πανελλαδικής εμβελείας που θα αναμεταδώσουν την ανακοίνωση, η κύρια δράση της ενημέρωσης του κοινού για τη λήψη απόφασης και την έναρξη της διαδικασίας απομάκρυνσής του θα πρέπει να βασίζεται κατά κύριο λόγο σε μεθόδους και πρακτικές που εξασφαλίζουν σε τοπικό επίπεδο περισσότερο τον εντοπισμό και εν συνεχεία την ενημέρωση των πολιτών για τον κίνδυνο που διατρέχουν, στην περίπτωση που παραμείνουν στην περιοχή (πόρτα – πόρτα, ενημέρωση με διερχόμενο όχημα που παρέχει τις απαιτούμενες πληροφορίες, συνδυασμός και των δυο μεθόδων). Στην περίπτωση αυτή, τον κύριο λόγο για την υλοποίηση της δράσης έχουν οι κατά τόπους Αστυνομικές Αρχές, το έργο των οποίων μπορεί να υποστηριχτεί και από δημοτικούς υπάλληλους. Ένα άλλο πλεονέκτημα που παρέχει η ενημέρωση με τις μεθόδους αυτές είναι και η δυνατότητα άμεσης καταγραφής των πολιτών που επιθυμούν να απομακρυνθούν, αλλά δε διαθέτουν δικά τους μέσα ή χρειάζονται ειδική μετακίνηση (ασθενείς, άτομα με κινητικά προβλήματα, κ.λπ.). Οι πληροφορίες αυτές θα οδηγήσουν σε ορθολογικότερη εκτίμηση των μέσων που απαιτούνται για την οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών.

  1. Εκτέλεση / δρομολόγηση επιμέρους ενεργειών βάσει του σχεδίου δράσης που έχει επιλεγεί να ακολουθήσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, πριν τη δημοσιοποίηση της απόφασης, υπό τον γενικό συντονισμό του οργάνου που αποφάσισε τη δράση ή έχει εξουσιοδοτηθεί για την εκτέλεσή της.

Επισημαίνεται ότι δράσεις που αφορούν την τήρηση της τάξης, τη ρύθμιση της κυκλοφορίας κατά την απομάκρυνση, καθώς και την πρόληψη και καταστολή τυχόν εγκλημάτων κατά της περιουσίας των πολιτών που απομακρύνονται από την περιοχή αποτελούν αρμοδιότητα των κατά τόπους Αστυνομικών Αρχών.

  1. Τερματισμός επιμέρους δράσεων και αποκλιμάκωση εμπλεκομένων φορέων, μετά από σχετική απόφαση του Δημάρχου.
  2. Καταγραφή και αποτίμηση έργου από το γραφείο Πολιτικής Προστασίας του Δήμου.

Είναι προφανές ότι η επιλογή του σχεδίου δράσης που θα ακολουθήσουν οι εμπλεκόμενοι φορείς αποτελεί διαδικασία που υπαγορεύεται κυρίως από την αναμενόμενη εξέλιξη της πυρκαγιάς, τις ιδιαιτερότητες της περιοχής, καθώς και τους πόρους που είναι διαθέσιμοι για την υλοποίηση της δράσης.

Οι πολίτες και τα όργανα των φορέων που εμπλέκονται πρέπει σαφώς να καταλάβουν ποιος αποφασίζει ή έχει εξουσιοδοτηθεί για την εκτέλεση της ανωτέρω δράσης, Δήμαρχος ή Περιφερειάρχης (ή αρμόδιος εξουσιοδοτημένος Αντιπεριφερειάρχης) και κατ’ επέκταση έχει τον γενικό συντονισμό των επιμέρους ενεργειών που απαιτούνται για την υλοποίησή της.

2.3. ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ

Σε περιοχές που υπάρχει παρουσία αλλοδαπών πολιτών (τουριστικά θέρετρα, κ.λπ.), θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα από τον Δήμαρχο ξενόγλωσσης ανακοίνωσης για την ενημέρωσή τους σχετικά με τη λήψη της απόφασης για την οργανωμένη απομάκρυνση και τις ασφαλείς διαδρομές που μπορούν να ακολουθήσουν όσοι θέλουν να απομακρυνθούν με ίδια μέσα.

Για τη μεταφορά αλλοδαπών πολιτών που δε διαθέτουν ίδια μέσα μετακίνησης, κρίνεται απαραίτητο, εφόσον είναι εφικτό, να καθορισθεί ιδιαίτερο σημείο συγκέντρωσής τους, για την εν συνεχεία απομάκρυνσή τους, με στόχο την καλύτερη επικοινωνία τους με τις Αρχές και τη δημιουργία καλύτερων συνθηκών υποστήριξής τους.

Η οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών θα πρέπει να πραγματοποιείται κατά προτίμηση εντός των διοικητικών ορίων του οργάνου που έλαβε την απόφαση, δηλαδή εντός του Δήμου που πλήττεται ή σε όμορους Δήμους ή εντός της οικείας Περιφερειακής Ενότητας, ανάλογα με το εάν η απόφαση έχει ληφθεί από τον Δήμαρχο, ή τον Περιφερειάρχη (ή τον εξουσιοδοτημένο αρμόδιο Αντιπεριφερειάρχη), όταν η εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή μπορεί να επηρεάσει πάνω από έναν Δήμο.

Η απαίτηση αυτή, εφόσον είναι εφικτή, αποβλέπει στον καλύτερο συντονισμό κατά το στάδιο εκτέλεσης – υλοποίησης της δράσης, δεδομένου ότι δύναται να δρομολογείται από το ίδιο τοπικό όργανο που γνωρίζει καλά τις ιδιαιτερότητες της περιοχής. Το αυτό ισχύει και για τις περιπτώσεις που η απόφαση έχει ληφθεί από τον Γενικό Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης ή τον ασκώντα καθήκοντα Γενικού Γραμματέα ή τον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, δεδομένου ότι οι αποφάσεις τους εκτελούνται από τα ανωτέρω όργανα, Δήμαρχο ή Περιφερειάρχη (ή τον εξουσιοδοτημένο αρμόδιο Αντιπεριφερειάρχη).

Για τις παιδικές εξοχές – κατασκηνώσεις η λήψη της απόφασης για τη μετακίνηση κατασκηνωτών και προσωπικού που ευρίσκονται και διαβιούν εντός των υποδομών τους (εκκένωση και μεταφορά των κατασκηνωτών σε ασφαλές σημείο), σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης λόγω δασικών πυρκαγιών, καθορίζεται μέσα από τα σχέδια εκκένωσής τους, τα οποία συντάσσονται από τις διοικήσεις των παιδικών εξοχών – κατασκηνώσεων σύμφωνα με τις κατευθύνσεις α) του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων για τις μαθητικές κατασκηνώσεις του Υπουργείου (ΥΑ ΙΒ/7243/7-7-1983 – ΦΕΚ 368/τευχ. Β΄) και β) της Γενικής Δ/νσης Πρόνοιας, του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (παρ. 3, άρθ. 8 της ΚΥΑ12030/Φ109.1/1999) για τις κατασκηνώσεις του Κρατικού Προγράμματος και τις λοιπές δημόσιες ή ιδιωτικές παιδικές εξοχές – κατασκηνώσεις (Δ27/οικ.10625/345/2-4-2014 έγγραφο της Δ/νσης Προστασίας Οικογένειας, της Γενικής Δ/νσης Πρόνοιας, του Υπουργείου Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας).

Τα ανωτέρω σχέδια οι διοικήσεις των παιδικών εξοχών – κατασκηνώσεων οφείλουν να τα κοινοποιούν στις οικείες αρμόδιες υπηρεσίες του Πυροσβεστικού Σώματος, της ΕΛ.ΑΣ., των Περιφερειών και των Δήμων (Δ27/οικ.10625/345/2-4-2014 έγγραφο της Δ/νσης Προστασίας Οικογένειας, της Γενικής Δ/νσης Πρόνοιας, του Υπουργείου Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας).

Για λόγους καλύτερου συντονισμού του έργου της Πολιτικής Προστασίας, στην περίπτωση που κριθεί αναγκαία η λήψη του ανωτέρου μέτρου, η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, με το 2113/8-4-2014 έγγραφό της, κάλεσε τις Δ/νσεις Πολιτικής Προστασίας των Περιφερειών και τα Γραφεία Πολιτικής Προστασίας των Δήμων να λάβουν αντίγραφο των ανωτέρω σχεδίων για τις παιδικές εξοχές – κατασκηνώσεις που λειτουργούν εντός των διοικητικών τους ορίων.

Σημειώνεται ότι με το Δ27/οικ.24397/989/16-7-2014 έγγραφό της η Δ/νση Προστασίας Οικογένειας της Γενικής Δ/νσης Πρόνοιας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης εξέδωσε πρότυπο σχέδιο πυροπροστασίας και εκκένωσης κατασκηνώσεων σε περίπτωση εκτάκτου ανάγκης, η σύνταξη του οποίου και η κατάθεσή του στις αρμόδιες Υπηρεσίες θα αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την έκδοση άδειας λειτουργίας κατασκήνωσης από το έτος 2015.

Μέρος Τρίτο

Η οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών, σε περιοχή που τεκμηριωμένα εκτιμάται ότι απειλείται από εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή λόγω δασικών πυρκαγιών, ως δράση Πολιτικής Προστασίας, εντάσσεται στις δράσεις προστασίας του κοινού.

Στο πλαίσιο αυτό, παρακαλούμε τις Δ/νσεις Πολιτικής Προστασίας των Περιφερειών, καθώς και τα Γραφεία Πολιτικής Προστασίας των Δήμων, να προχωρήσουν στη σύνταξη μνημονίου ενεργειών σχετικά με τη δράση της οργανωμένης απομάκρυνσης πολιτών λόγω δασικών πυρκαγιών (ονομαστική κατάσταση των υπευθύνων με τα στοιχεία επικοινωνίας τους, κατάλογος των επιχειρησιακά έτοιμων μέσων που διαθέτει ο φορέας, μνημόνια συνεργασίας με ιδιωτικούς φορείς για την εξασφάλιση επιπλέον πόρων κ.λπ.), όπως αυτή περιγράφεται στην παρούσα κατευθυντήρια οδηγία. Από την υποχρέωση αυτή εξαιρούνται οι Δήμοι των όποιων τα πολεοδομικά τους συγκροτήματα περιβάλλονται από πολεοδομικά συγκροτήματα άλλων Δήμων. Τα ανωτέρω μνημόνια θα χρησιμοποιηθούν στις περιπτώσεις που συντρέχουν λόγοι εφαρμογής του μέτρου της οργανωμένης απομάκρυνσης πολιτών.

Στις περιπτώσεις που ο Περιφερειάρχης έχει μεταβιβάσει με σχετική εξουσιοδοτική πράξη τις αρμοδιότητες λήψης ή υλοποίησης της απόφασης για την οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών στους Αντιπεριφερειάρχες των οικείων Περιφερειακών Ενοτήτων, κρίνεται σκόπιμο οι Δ/νσεις Πολιτικής Προστασίας των Περιφερειών να έχουν μεριμνήσει για την έκδοση, πριν την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου, σχετικής εξουσιοδοτικής πράξης, η οποία θα καθιστά τα Τμήματα Πολιτικής Προστασίας των αντίστοιχων Περιφερειακών Ενοτήτων υπεύθυνα για την άμεση υποστήριξη του έργου του Αντιπεριφερειάρχη.

Το Αρχηγείο του Πυροσβεστικού Σώματος και το Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας παρακαλούνται να συμβάλουν στην υλοποίηση της παρούσας με την έκδοση σχετικών διαταγών προς τις υφιστάμενες μονάδες, κατά το μέρος που τα αφορά και εμπλέκονται.

Το Υπουργείο Υγείας (ΕΚΕΠΥ, ΕΚΑΒ,) παρακαλείται να συμβάλει στην εφαρμογή του παρόντος, με την κατά την κρίση του έκδοση σχετικών οδηγιών, κατά το μέρος που εμπλέκεται και έχει αρμοδιότητα, καθώς και σχετικών εντολών προς τις υφιστάμενες μονάδες του.

Το παρόν ως κατευθυντήρια οδηγία για την υλοποίηση δράσεων προστασίας του κοινού ενσωματώνεται στην Προσθήκη ΣΤ2 «Κατευθυντήριες Οδηγίες και Διαδικασίες Επιχειρήσεων» του Γενικού Σχεδίου Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών εξαιτίας Δασικών Πυρκαγιών (3η Έκδοση – Ιούνιος 2013) και αντικαθιστά την προηγούμενη έκδοση της ανωτέρω κατευθυντήριας οδηγίας.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ

ΔΑΣΟΣ ΠΟΛΥΤΙΜΟ ΑΓΑΘΟ ΖΩΗΣ

Το δάσος είναι φυσικό αγαθό ανυπολόγιστης αξίας για τον άνθρωπο. Η προστασία και η διατήρησή του αποτελεί καθήκον, υποχρέωση και προτεραιότητα κάθε κοινωνικού συνόλου και κάθε πολίτη ξεχωριστά. Αποτελεί έναν ανανεώσιμο φυσικό πόρο με ανεξάντλητες δυνατότητες για την περιβαλλοντική, οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη ενός τόπου. Η σημασία και η αξία του εκφράζεται μέσα από τις διάφορες λειτουργίες του όπως:

  • Παράγει το πολύτιμο και αναντικατάστατο οξυγόνο για τη ζωή μας, ενώ παράλληλα δεσμεύει το διοξείδιο του άνθρακα.
  • Μειώνει την ένταση των ανέμων και των θορύβων.
  • Απορροφά και εξουδετερώνει διάφορες επιβλαβείς για τον άνθρωπο ουσίες.
  • Επιδρά ευνοϊκά και ρυθμιστικά στο κλίμα μιας περιοχής.
  • Βελτιώνει την ποιότητα του νερού και αυξάνει την ποσότητα των υπόγειων υδάτων.
  • Συγκρατεί το νερό της βροχής και δεν το αφήνει να πέφτει με δύναμη στο έδαφος, να το διαβρώνει και να προκαλούνται καταστροφικές πλημμύρες.
  • Χαρίζει αισθητική απόλαυση και παρέχει ιδανικές συνθήκες για σωματική, πνευματική και ψυχική υγεία.
  • Εξασφαλίζει κατάλληλες συνθήκες για την προστασία, διατροφή και διατήρηση πολλών ζώων.
  • Εξασφαλίζει εργασία και απασχόληση σε μεγάλο μέρος του ορεινού και ημιορεινού πληθυσμού της χώρας.

ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΔΑΣΩΝ

Τα τελευταία χρόνια το φαινόμενο των δασικών πυρκαγιών στη χώρα μας έχει πάρει εκρηκτικές διαστάσεις, με αποτέλεσμα σήμερα να αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο για τα Ελληνικά δάση, αλλά και με την ανείπωτη τραγωδία της 23ης Ιουλίου 2018, που θρηνήσαμε περισσότερους από ενενήντα (90) συνανθρώπους μας.

Οι περισσότερες πυρκαγιές στα δάση είναι αποτέλεσμα ανθρώπινης δραστηριότητας και οφείλονται στους παρακάτω λόγους:

  • Πέταμα αναμμένων τσιγάρων και σπίρτων.
  • Απρόσεκτο άναμμα και εγκατάλειψη εστιών φωτιάς μέσα ή κοντά σε δάση.
  • Καθάρισμα χωραφιών με τη χρήση φωτιάς και χωρίς τη λήψη των κατάλληλων προληπτικών μέτρων.
  • Κάψιμο βοσκοτόπων.
  • Εγκατάλειψη και κάψιμο σκουπιδιών.
  • Σπινθήρες μηχανημάτων.
  • Κάπνισμα μελισσών κ.λπ..

Η καταστροφή του δάσους από πυρκαγιά δεν μπορεί να αποτιμηθεί σε χρηματική αξία και είναι ανυπολόγιστες οι οικολογικές, κοινωνικές και πολιτιστικές της συνέπειες. Συχνά όμως πέρα από την καταστροφή των δασών έχουμε και τεράστιες υλικές ζημιές σε κατοικημένες περιοχές ή άλλες εγκαταστάσεις και ανθρώπινες δραστηριότητες.

Αν το σπίτι σας βρίσκεται μέσα ή κοντά σε δάσος ή δασική έκταση

  • Δημιουργήστε μια αντιπυρική ζώνη γύρω από το σπίτι σας, καθαρίζοντας και απομακρύνοντας σε ακτίνα τουλάχιστον 10 μέτρων τα ξερά χόρτα, τις πευκοβελόνες, τα ξερά φύλλα, τα κλαδιά κ.λπ..
  • Κλαδέψτε τα δένδρα μέχρι το ύψος των 3 μέτρων, ανάλογα με την ηλικία τους και την κατάσταση των κλαδιών τους.
  • Απομακρύνετε όλα τα ξερά κλαδιά από τα δένδρα και τους θάμνους.
  • Μην αφήνετε τα κλαδιά των δένδρων να ακουμπούν στους τοίχους, τη στέγη και τα μπαλκόνια. Κλαδέψτε τα έτσι ώστε να υπάρχει απόσταση τουλάχιστον 5 μέτρων από το σπίτι σας.
  • Αραιώστε γύρω από το κτίσμα τη δενδρώδη βλάστηση έτσι ώστε τα κλαδιά του ενός δένδρου να απέχουν τουλάχιστον 3 μέτρα από τα κλαδιά του άλλου. Για λόγους ακόμα μεγαλύτερης ασφάλειας και όταν οι συνθήκες το επιτρέπουν, απομακρύνετε τη δενδρώδη και θαμνώδη βλάστηση γύρω από το κτίσμα σε απόσταση τουλάχιστον 10 μέτρων.
  • Μην τοποθετείτε πλαστικές υδρορροές ή πλαστικούς οχετούς νερού στους τοίχους του κτίσματος.
  • Προφυλάξτε εξωτερικά τα παράθυρα και τις γυάλινες πόρτες, τοποθετώντας παντζούρια από μη εύφλεκτα υλικά.
  • Καλύψτε τις καμινάδες και τους αγωγούς εξαερισμού του κτίσματος με ειδικό μη εύφλεκτο συρμάτινο πλέγμα (σήτα) έτσι ώστε οι σπίθες να μην μπορούν να διεισδύσουν στο εσωτερικό του κτηρίου.
  • Μην αποθηκεύετε εύφλεκτα αντικείμενα κοντά στο σπίτι.
  • Αποφύγετε την κατασκευή ακάλυπτων δεξαμενών καυσίμου κοντά στο σπίτι σας.
  • Τοποθετήστε τα καυσόξυλα σε κλειστούς και προφυλαγμένους χώρους.
  • Προμηθευτείτε τους κατάλληλους πυροσβεστήρες και μεριμνήστε για τη συντήρησή τους.
  • Εξοπλιστείτε με σωλήνα ποτίσματος με μήκος ανάλογο της περιοχής που θέλετε να προστατεύσετε σε περίπτωση πυρκαγιάς.
  • Μια δεξαμενή νερού, μια απλή αντλία που λειτουργεί χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και ένας σωλήνας νερού μπορεί να σας προστατεύσουν από την πυρκαγιά.

Πώς πρέπει να ενεργήσετε μόλις αντιληφθείτε πυρκαγιά

  • Τηλεφωνήστε ΑΜΕΣΩΣ στο Κέντρο της Πυροσβεστικής (στον αριθμό κλήσης 199) και δώστε σαφείς πληροφορίες για την τοποθεσία και το ακριβές σημείο που βρίσκεστε, καθώς και πληροφορίες για την τοποθεσία και το ακριβές σημείο που βλέπετε την πυρκαγιά.
  • Περιγράψτε το είδος της βλάστησης που καίγεται.
  • Προσδιορίστε την κατεύθυνση της πυρκαγιάς.
  • Μην κλείσετε το τηλέφωνο προτού δώσετε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες.

Αν η πυρκαγιά πλησιάζει

Τι πρέπει να κάνετε έξω από το σπίτι σας:

  • Διατηρήστε την ψυχραιμία σας.
  • Απομακρύνετε αμέσως όλα τα εύφλεκτα υλικά από τον περίγυρο του κτίσματος και μεταφέρετέ τα σε κλειστούς και προφυλαγμένους χώρους. Η ανάφλεξή τους μπορεί να συμβάλει στη μετάδοση της πυρκαγιάς στο κτίριο.
  • Κλείστε όλες τις διόδους (καμινάδες, παράθυρα, πόρτες, κ.λπ.) έτσι ώστε να εμποδίσετε τις καύτρες να διεισδύσουν στο εσωτερικό του κτιρίου.
  • Κλείστε όλες τις παροχές στις συσκευές φυσικού αερίου και υγρών καυσίμων μέσα και έξω από το κτίσμα.
  • Μαζέψτε άμεσα όλες τις τέντες που έχετε ανοίξει στα μπαλκόνια και τα παράθυρα του κτίσματος.
  • Ανοίξτε την πόρτα του κήπου για να διευκολύνετε την πρόσβαση των πυροσβεστικών οχημάτων.
  • Τοποθετήστε σκάλα στην εξωτερική πλευρά του κτιρίου, έτσι ώστε να μπορεί να ανέβει κάποιος άμεσα στη στέγη του. Η σκάλα θα πρέπει να τοποθετηθεί στην πλευρά του κτιρίου που βρίσκεται αντίθετα από την κατεύθυνση που έρχεται η πυρκαγιά.
  • Συνδέστε τους σωλήνες ποτίσματος με τις βρύσες που έχετε στο εξωτερικό του κτίσματος και απλώστε τους σωλήνες, έτσι ώστε να καλύπτεται όλη η περίμετρός του.
  • Εάν η ορατότητα είναι μειωμένη, ανάψτε τόσο τα εσωτερικά όσο και τα εξωτερικά φώτα του κτιρίου για να γίνει περισσότερο ορατό μέσα από τους καπνούς.

Αν η πυρκαγιά είναι στο κατώφλι σας

Μην επιχειρείτε την εγκατάλειψη του χώρου σας, εκτός εάν η διαφυγή σας είναι πλήρως εξασφαλισμένη. Η πιθανότητα επιβίωσης σε ένα οικοδόμημα κατασκευασμένο από άφλεκτα υλικά είναι μεγάλη, ενώ αντίθετα είναι μικρή μέσα σε αυτοκίνητο το οποίοβρίσκεται σε καπνούς και φλόγες.

  • Μπείτε μέσα στο σπίτι μαζί με όλη την οικογένειά σας και τα κατοικίδια ζώα σας.
  • Κλείστε καλά όλες τις πόρτες και τα παράθυρα και φράξτε όλες τις χαραμάδες με βρεγμένα πανιά για να μην μπει καπνός στο εσωτερικό του κτιρίου.
  • Απομακρύνετε τις κουρτίνες από τα παράθυρα.
  • Απομακρύνετε προς το εσωτερικό των δωματίων τα έπιπλα που βρίσκονται κοντά στα παράθυρα και τις εξωτερικές πόρτες.
  • Κλείστε όλες τις ενδιάμεσες πόρτες για να επιβραδύνετε την εξάπλωση της πυρκαγιάς στο εσωτερικό του κτιρίου.
  • Γεμίστε τις μπανιέρες, τις λεκάνες και τους κουβάδες, έτσι ώστε να υπάρχει άμεσα εφεδρικό νερό.
  • Συγκεντρωθείτε όλοι μαζί σε ένα χώρο.
  • Προβλέψτε να έχετε ένα φακό και εφεδρικές μπαταρίες δίπλα σας σε περίπτωση που διακοπεί το ρεύμα.
  • Αν το σπίτι σας είναι ξύλινη κατασκευή, αναζητήστε καταφύγιο σε γειτονικό κτιστό σπίτι.
  • Αν διαταχθεί εκκένωση της περιοχής, ακολουθήστε πιστά τις οδηγίες και τις διαδρομές που θα σας δοθούν.

Μόλις περάσει η πυρκαγιά

  • Μόλις περάσει η πυρκαγιά, βγείτε έξω από το σπίτι σας και σβήστε αμέσως τις μικροεστίες που παραμένουν.
  • Ελέγχετε για τουλάχιστον 48 ώρες, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, την περίμετρο και όλους τους εξωτερικούς χώρους του κτίσματος για πιθανές μικροεστίες και αναζωπυρώσεις.